© Artūras Kokorevas/ Pexels
Vendndodhja: Skadarsko jezero
Kush jemi ne
Përmbledhje
Rajoni Dinarik-Ballkan-Pindos është një nga rajonet me diversitet të lartë biologjik në Evropë. Në këtë zonë të rëndësishme për biodiversitetin gjenden lloje dhe habitate të mbrojtura, si Ariu i murrmë (Ursus arctos), ujku (Canis lupus) dhe rrëqebulli euroaziatik (Lynx lynx), duke përfshirë nënllojin e rrezikuar rrëqebullin e Ballkanit (Lynx lynx balcanicus).
Sfida
Mishngrënësit e mëdhenj pasqyrojnë emocione të ndryshme. Nga njëra anë, ata përfaqësojnë natyrën dhe egërsinë që i mungon jetës së përditshme. Nga ana tjetër, ata shpesh bien në konflikt me shoqërinë njerëzore (p.sh. duke sulmuar bagëtinë) dhe arinjtë madje, herë pas here kërcënojnë vetë sigurinë e njerëzve. Kësisoj, mishngrënësit e mëdhenj pothuajse u zhdukën në Evropën Perëndimore dhe vetëm tani po rikthehen.
Në rajonin Dinarik-Ballkan-Pindos, popullatat e mishngrënësve të mëdhenj kanë arritur të bashkëjetojnë me njerëzit për shumë breza, ndër vite. Megjithatë, konflikti ekziston dhe kjo sjell nevojën për diskutim mbi menaxhimin me grupet e prekura (p.sh. gjuetarët, fermerët, ruajtësit e natyrës dhe operatorët turistikë). Edhe pse disa popullata të mishngrënësve të mëdhenj po rimëkëmben, të tjerat kanë një shkallë të lartë kërcënimi, të cilat kërkojnë më shumë angazhim për ruajtjen e tyre.
Mishngrënësit e mëdhenj nuk i njohin kufijtë. Ujku, për shembull, ka shpërndarje të gjerë, e cila nuk kufizohet vetëm në parqe ose vargmale. Duke marrë në konsideratë përhapjen e gjerë të këtyre llojeve, nevojitet një koordinim ndërkombëtar për menaxhimin dhe ruajtjen e tyre në nivel afatgjatë.
Shkalla e lartë e bashkëpunimit ndërkufitar mbetet gjithsesi sfiduese në rajonin Dinarik-Ballkan-Pindos, pasi përfshin një sërë vendesh të BE-së dhe jo vetëm, por edhe kultura, gjuhë dhe besime të ndryshme, që kanë një histori konfliktesh.
Një tjetër sfidë është dhe mungesa e kapaciteteve për menaxhimin e biodiversitetit, e cila merr më pak vëmendje në raport me sfidat politike dhe sociale. Kësisoj, ngritja e kapaciteteve dhe shkëmbimi i njohurive është tejet i rëndësishëm.
Vizioni ynë
Nisma për Mishngrënësit e Mëdhenj në rajonin Dinarik-Ballkan-Pindos, synon të sigurojë një bashkëpunim në nivel afatgjatë ndërmjet vendeve të përfshira duke krijuar një platformë shkëmbimi; një marrëveshje koordinuese; një hapësirë për të ndarë informacione mbi nismat dhe projektet në rajon; dhe të ofrojë shembuj të praktikave më të mira për menaxhimin e mishngrënësve të mëdhenj.
Kohëzgjatja
Mars 2023
Shkup, Maqedonia e Veriut, takimi i tretë i platformës
Dhjetor 2022
Takimi ndërkufitar Kroaci-Bosnjë-Hercegovinë për zhvillimin e një rrjeti të përbashkët monitorimi në terren
Tetor 2022
Programi i Asistencës Këshillimore i Ministrisë Federale Gjermane të Mjedisit (AAP) dakordëson financimin e mëtejshëm të platformës pilot
Qershor 2022
Sarajevë, Bosnjë dhe Hercegovinë, takimi i dytë i platformës thekson fushat kryesore tematike dhe dakordëson vazhdimësinë e bashkëpunimit me rajonin e gjerë Dinarik – Ballkan – Pindos
Prill 2022
Parku Kombëtar i Mavrovës, Maqedoni e Veriut, takim tematik që bashkon vendimmarrësit dhe gjuetarët
Janar 2022
Raporti përmbledhës i publikuar: Mishngrënësit e mëdhenj në Dinaride: Menaxhimi, Monitorimi, Kërcënimet dhe Konfliktet
Dhjetor 2021
Mostar, Bosnjë dhe Hercegovinë, takim tematik mbi ekipet e shpëtimit të ariut
Nëntor 2021
Lubjanë, Slloveni, takimi i parë i Platformës Dinarike Rajonale të Mishngrënësve të Mëdhenj dakordëson qëllimet e platformës dhe tematikat kryesore
Prill 2021
Programi i Asistencës Këshillimore i Ministrisë Federale Gjermane të Mjedisit (AAP) ofron financimin pilot për platformën
Nëntor 2018
Budva, Mali i Zi, Takimi rajonal i Platformës së BE-së për Bashkëjetesën mes Njerëzve dhe Mishngrënësve të mëdhenj çon në nënshkrimin e deklaratës së Budvës